Historia kościoła farnego sięga 1330-1350 roku. Spełniał on rolę bastionu wzmacniającego linię obwarowań miejskich. Górował sylwetką nad miastem. Wybudowano go z funduszy kapituły pomezańskiej i prepozytów kapituły kwidzyńskiej. Początkowo nosił tytuł Św. Rozalii i kiedy należał do katolików słynął z odpustów św. Rozalii.

Kościół został konsekrowany w roku 1350 przez Biskupa Arnolda. Usytuowana asymetrycznie wieża wskazuje, że wzorem dla tego kościoła była katedra kwidzyńska. Kościół ulegał przebudowie, szczególnie strona północna i zachodnia, a wnętrze kościoła straciło zupełnie swój pierwotny wygląd. Najstarszym śladem polichromii gotyckiej jest fresk przedstawiający św. Weronikę z chustą i klęczącego fundatora.

Susz był zamieszkiwany przez Niemców i przez Polaków. Po reformacji 1525 r. na terenie Susza powstała wspólnota ewangelicka. W 1543 r. liczyła już 415 wyznawców. Od 1576 r. ustanowiono osobnego kaznodzieję dla ludności katolickiej, a na kościół polski przeznaczono kaplicę cmentarną. W kościele farnym od 1723 r. proboszcz w każdą niedzielę wygłaszał polskie kazania.

W drugiej połowie XIX w. rozpoczęto intensywną germanizację powiatu suskiego. W roku 1846 zmarł ostatni pomocnik pastora odprawiający polskie nabożeństwa a kościół przejęli ewangelicy. W roku 1905 na potrzeby katolików wybudowano neogotycki kościół pw. św. Rozalii. W tym czasie w Suszu istniały dwa kościoły - ewangelicki i katolicki pw. św. Rozalii.

Ewangelicy opuścili nasze tereny po drugiej wojnie światowej (1945 r.), a kościół został przekazany parafii rzymskokatolickiej św. Rozalii w Suszu. Jako patrona otrzymał on św. Antoniego z Padwy. Do 1993 r. kościół ten był kościołem pomocniczym w parafii. Odbywały się tu dwie msze święte w niedzielę i w każdy wtorek msza z nowenną do św. Antoniego.

Od 1967 r. proboszczem i dziekanem w Suszu jest ks. Zbigniew Nowak. 30.06.1993 r. Biskup elbląski ksiądz Andrzej Śliwiński ustanowił nową parafię przy kościele św. Antoniego w Suszu- utworzono drugą parafię, a ks. Zbigniew Nowak został mianowany proboszczem nowej parafii.

13.06.1996 r. ksiądz biskup Józef Wysocki podarował relikwie św. Antoniego, a w 1998 dekretem księdza bpa Śliwińskiego kościół został podniesiony do godności fary.

13.06.2001 r. kościół ten został ustanowiony Sanktuarium Św. Antoniego Padewskiego.

 

wid2